Ważne informacje

Najpierw jest pomysł i decyzja: zakładamy własną firmę!

Ale zanim firma ruszy, przyszły przedsiębiorca musi przemyśleć wiele spraw, poczynić wiele przygotowań. Fundamentalną decyzją jaką, musi podjąć jest wybór odpowiedniej formy prowadzenia działalności. Działalność gospodarczą można prowadzić m.in. jako:

• osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą,
• spółka cywilna,
• spółka jawna,
• spółka partnerska,
• spółka komandytowa,
• spółka komandytowo-akcyjna,
• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółka akcyjna.

Wybór odpowiedniej formy jest niezwykle ważny, gdyż wpływa na to:

• kto zarządza firmą,
• jak jest finansowana działalność firmy,
• kto i w jakim zakresie odpowiada za działania firmy,
• w jaki sposób dzielone są zyski,
• jakie są obowiązki w zakresie rejestracji firmy,
• jakie są obowiązki w zakresie podatków (sposób opodatkowania, rodzaje prowadzonych ewidencji podatkowych, terminy rozliczania podatków),
• jakie są możliwości prowadzenia księgowości.

Wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (w skrócie CEIDG) podlegają:

• osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą,
• oraz wspólnicy spółek cywilnych.

Wszystkie wpisy do tej ewidencji są bezpłatne.

Uwaga! Lepiej nie mylić CEIDG z innymi, dziwnymi rejestrami, których nazwa może być bardzo podobna, ale po pierwsze nie są to państwowe rejestry, po drugie – nie są obowiązkowe, a po trzecie – nie są bezpłatne.

Wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego podlegają:

• krajowe spółki osobowe (spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne),
• krajowe spółki kapitałowe (spółki z o. o. i spółki akcyjne),
• spółki europejskie,
• przedsiębiorstwa państwowe,
• inne wymienione w ustawie o KRS.

Osobnym rejestrem KRS jest rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
Wpisy do KRSu są płatne, a wymagania formalne dużo bardziej skomplikowane i czasochłonne niż przy wpisie do CEIDG.

Legalne prowadzenie niektórych rodzajów działalności może wymagać także posiadania koncesji, zezwoleń, uprawnień czy wpisu do rejestru działalności regulowanej.

Obecnie w Polsce funkcjonują następujące podatki:

• Podatki bezpośrednie
  • podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT),
  • podatek dochodowy od osób prawnych (CIT),
  • podatek od nieruchomości,
  • podatek od środków transportowych,
  • podatek od czynności cywilnoprawnych,
  • podatek rolny,
  • podatek leśny,
  • podatek tonażowy,
  • podatek od wydobycia niektórych kopalin,
  • podatek od spadków i darowizn.
• Podatki pośrednie
  • podatek od towarów i usług (VAT),
  • podatek akcyzowy,
  • podatek od gier.

Podatki różnią się od siebie:

• podmiotem opodatkowania (kto),
• przedmiotem opodatkowania (co),
• sposobem poboru podatku (jak i kiedy).

Podatnicy mają określone przepisami obowiązki w zakresie podatków oraz ich rozliczania, w szczególności dotyczące:

• prowadzenia zgodnie z przepisami ksiąg i ewidencji podatkowych,
• składania określonych deklaracji podatkowych wg ustalonych wzorów,
• przestrzegania terminów płatności podatków,
• przechowywania dokumentacji podatkowych do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Niewywiązywanie się z tych obowiązków zwykle nie ma miłego zakończenia…

Jeśli prowadzisz firmę i nie masz czasu na zajmowanie się śledzeniem ciągłych zmian w podatkach, nie masz cierpliwości do „papierkowej” pracy, wolisz zająć się czymś, co przyniesie Ci więcej satysfakcji i korzyści, możesz zwrócić się do nas. Pomożemy Ci w wywiązywaniu się z obowiązków podatkowych, księgowych, sprawozdawczych. Jak możemy Ci pomóc?

Każdy, kto prowadzi własną firmę, albo tylko budżet domowy, szybko orientuje się, że bez zapisywania informacji o tym, na co wydał pieniądze, daleko nie zajdzie. Im większy obrót i majątek firmy, im więcej kontrahentów, transakcji, pracowników, tym więcej informacji potrzebnych jest właścicielom i osobom zarządzającym, do sprawnego prowadzenia działalności, nadzoru nad majątkiem firmy i oczywiście prawidłowego rozliczania podatków.

Najpełniejszy obraz zdarzeń zachodzących w firmie daje tzw. pełna księgowość, czyli księgi rachunkowe. Jest to najbardziej rozbudowany, szczegółowy i skodyfikowany, a zarazem najtrudniejszy i najkosztowniejszy sposób prowadzenia księgowości.

Dla mniejszych podatników, prowadzących działalność w wąskim zakresie, pełna księgowość byłaby zbyt trudna i kosztowna, dlatego mają możliwość prowadzenia księgowości uproszczonej. Zasady ewidencjonowania są tu dużo prostsze, a głównym zadaniem uproszczonej księgowości jest prawidłowe rozliczanie się z podatków. Przepisy podatkowe regulują, którzy podatnicy i przy spełnieniu jakich warunków, mogą skorzystać z możliwości prowadzenia uproszczonej księgowości.

Księgowość uproszczona może być prowadzona w formie:

• karty podatkowej,
• ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
• podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Ponadto przedsiębiorcy obowiązani są prowadzić osobne ewidencje do rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług (VAT).

Każdy przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników ma także wiele obowiązków dotyczących dokumentowania, rozliczania i wypłacania wynagrodzeń, rozliczania czasu pracy, zgłaszania pracowników do ZUS, naliczania składek, wyrejestrowywania.

Szczegółowe zasady rozliczania podatków i prowadzenia ewidencji unormowane są licznymi ustawami i rozporządzeniami.

Najprostszą formą opodatkowania przewidzianą dla osób fizycznych jest opodatkowanie w formie karty podatkowej. Zasady opodatkowania w tej formie uregulowane są w ustawie z dnia 20.11.1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W formie karty podatkowej mogą być opodatkowani osoby fizyczne prowadzące działalność jednoosobowo lub w formie spółki cywilnej, pod warunkiem, że łączna liczba wspólników oraz zatrudnionych pracowników nie przekracza stanu zatrudnienia określonego w ustawie.

Wysokość podatku uzależniona jest od ilości zatrudnionych pracowników oraz liczby mieszkańców miejscowości, na terenie której prowadzona jest działalność. Podatek w żaden sposób nie zależy od wysokości osiąganych z działalności przychodów. Podatek ustalany jest przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w drodze indywidualnej decyzji.

Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej nie muszą prowadzić ksiąg, ani składać zeznań podatkowych. Zobowiązani są natomiast do:

• wystawiania na żądanie klienta rachunków i faktur, zgodnie z odrębnymi przepisami, stwierdzających sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi,
• przechowywania w kolejności numerów kopii tych rachunków i faktur przez okres pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę,
• prowadzenia i przechowywania książki ewidencji zatrudnianych pracowników, zwanej „ewidencją zatrudnienia”,
• prowadzenia imiennych kart przychodów pracowników, jeśli dokonują wypłat należności ze stosunku pracy.

Należy pamiętać, że podatnicy opłacający podatek w formie karty podatkowej podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) na zasadach ogólnych, a więc mogą być zobowiązani do sprzedaży przy pomocy kas fiskalnych i prowadzenia ewidencji dla celów tego podatku.

Podstawową cechą opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest to, że ponoszone koszty nie mają wpływu na wysokość płaconego podatku - podatek płaci się od przychodów, bez pomniejszania ich o koszty.

Szczegółowe zasady opodatkowania zawarte są w ustawie z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mogą podlegać przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, prowadzonej:

• jednoosobowo,
• w formie spółki cywilnej osób fizycznych,
• w formie spółki jawnej osób fizycznych.

Ustawa wprowadza jednak wiele warunków ograniczających prawo do skorzystania z tej formy opodatkowania. Do zalet opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego należą uproszczone obowiązki ewidencyjne. Podatnicy nie muszą księgować kosztów, nie muszą prowadzić ksiąg. Natomiast są oni obowiązani do:

• posiadania dowodów zakupu towarów (otrzymanych faktur, rachunków, paragonów, dowodów wewnętrznych oraz opisu otrzymanego towaru),
• prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
• prowadzenia ewidencji wyposażenia,
• sporządzania spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków; spis z natury sporządza się na dzień zaprowadzenia ewidencji oraz na koniec każdego roku podatkowego, a także na inne dni wymienione w ustawie,
• prowadzenia imiennych kart przychodów pracowników, jeśli dokonują wypłat należności ze stosunku pracy.

Ewidencja musi być prowadzona rzetelnie, czyli zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy, oraz niewadliwie (zgodnie z przepisami). Za prowadzenie ewidencji w sposób nierzetelny czy wadliwy lub nie prowadzenia jej w ogóle, przepisy przewidują wysokie sankcje.

Podatnicy opłacający podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) na zasadach ogólnych, a więc obowiązują ich także zasady ewidencyjne związane z tym podatkiem.

Zasady prowadzenia księgowości uproszczonej reguluje Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26.08.2003r w sprawie prowadzenia księgi przychodów i rozchodów.

Podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą stosować:

• osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
• spółki cywilne osób fizycznych,
• spółki jawne osób fizycznych,
• spółki partnerskie,

pod warunkiem, że ich przychody netto ze sprzedaży osiągnięte za rok poprzedni nie przekroczyły równowartości złotowej kwoty 1,2 mln euro.

Podatnicy prowadzący PKPiR są obowiązani także do prowadzenia:

• ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych,
• ewidencji wyposażenia,
• ewidencji sprzedaży (przepisy określają, kiedy można nie prowadzić tej ewidencji),
• imiennych kart przychodów pracowników (tzw. karty przychodów), jeśli dokonują wypłat należności ze stosunku pracy,
• sporządzania i wpisywania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności; spis z natury może być także sporządzany za okresy miesięczne.

Ponadto czynni podatnicy VAT prowadzą dla celów rozliczenia podatku VAT ewidencje sprzedaży i zakupu towarów i usług.

Osoby fizyczne prowadzące podatkową księgę przychodów i rozchodów, swoje dochody z działalności gospodarczej mogą opodatkować na zasadach ogólnych wg progresywnej skali podatkowej (18% i 32%) lub wg stałej stawki (19%, tzw. podatek liniowy).

Przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych opodatkowaniu podlega przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania, czyli dochód.

Opodatkowanie wg skali progresywnej jest podstawowym sposobem opodatkowania osób fizycznych, przeznaczonym dla tych, którzy nie wybrali lub nie mogą wybrać opodatkowania w innych formach, tj. w formie karty podatkowej, w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych ani opodatkowania wg stawki liniowej. Jest to zatem sposób opodatkowania dostępny dla wszystkich osób fizycznych.

Opodatkowanie podatkiem liniowym, mogą wybrać osoby fizyczne, chcące przychody z działalności gospodarczej opodatkować wg stałej stawki. Istotą podatku liniowego jest to, że dochody opodatkowane są tylko wg jednej stawki, niezależnie od tego czy są niskie czy wysokie. Wybór podatku liniowego jest opłacalny dopiero po osiągnięciu pewnego progu dochodów.

Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych reguluje ustawa z dnia 29.09.1994r. o rachunkowości.

Prowadzenie ksiąg rachunkowych to najbardziej rozbudowana forma księgowości, polegająca na szczegółowej ewidencji wszystkich zdarzeń gospodarczych zachodzących w firmie. Niezaprzeczalną zaletą ksiąg rachunkowych jest dostarczanie osobom zarządzającym firmą dokładnych informacji do oceny kondycji majątkowej i finansowej firmy. Jej wadą jest stopień skomplikowania, a co za tym idzie – wyższe koszty obsługi księgowej. Rachunkowość jednostki obejmuje: przyjęte zasady rachunkowości, prowadzenie ksiąg rachunkowych na podstawie dokumentów, okresową inwentaryzację i wycenę stanu aktywów i pasywów, ustalanie wyniku finansowego, sporządzanie sprawozdań finansowych, gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą, poddanie badaniu, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą. Jednostki prowadzące pełną księgowość obowiązane są do sporządzania sprawozdań finansowych na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz na inny dzień bilansowy, stosując zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego.

Sprawozdanie finansowe składa się z:

• bilansu;
• rachunku zysków i strat;
• informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia,

• zestawienia zamian w kapitale (funduszu) własnym,
• rachunku przepływów pieniężnych.

Księgi rachunkowe obowiązkowo prowadzą:

Przedsiębiorstwa osób fizycznych, które nie są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych ze względu na to, że nie osiągnęły określonego ustawą progu sprzedaży, mogą dobrowolnie zdecydować się na prowadzenie pełnej księgowości.

Wybór, jaki mają osoby fizyczne prowadzące działalność lub spółki osób fizycznych, pomiędzy księgowością pełną (księgi rachunkowe) a księgowością uproszczoną (PKPiR), nie wpływa na sposób opodatkowania właścicieli. Mogą oni wybrać opodatkowanie wg progresywnej skali podatkowej (18% i 32%) lub wg stałej stawki 19% (podatek liniowy).

Opodatkowanie osób prawnych uregulowane jest w ustawie z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Obecnie obowiązująca stawka podatku dochodowego od osób prawnych wynosi 19%.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15.11.2001r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej reguluje zasady prowadzenia uproszczonej rachunkowości. Jednostki wymienione w rozporządzeniu (m.in.: nieprowadzące działalności gospodarczej stowarzyszenia, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych) mogą sporządzać uproszczone sprawozdania finansowe składające się z:

• bilansu,
• rachunku wyników,
• informacji dodatkowej.